Talking about the past

Zastosowanie czasu Past Simple

Czasu Past Simple używamy, kiedy mówimy o wydarzeniach i czynnościach, które miały miejsce w określonym czasie w przeszłości. Często używamy z nim wyrażeń czasowych, takich jak yesterday, three weeks ago, last year, when I was young. Np.:

• We watched a film yesterday.

Czasu Past Simple używamy również, mówiąc o stanach, wydarzeniach o charakterze jednorazowym lub powtarzającym się.

Tworzenie czasu Past Simple

W przypadku czasowników regularnych dodajemy końcówkę -ed do formy podstawowej. Jeśli czasownik regularny jest jednosylabowy i kończy się na spółgłoskę, samogłoskę i spółgłoskę, musimy ponadto podwoić ostatnią literę.

• We played football two weeks ago.
• The bus stopped.

Jeśli czasownik kończy się na -e, dodajemy tylko końcówkę -d.

• He retired last week.
• We desired a chance.

W przypadku czasowników zakończonych na -y, przed którym występuje spółgłoska, przed dodaniem końcówki -ed musimy zamienić -y na -i.

• They buried him last Friday.
• He carried the bag for me.

Tworzenie form czasowników nieregularnych nie podlega tak jasnym i prostym regułom, jak to ma miejsce w przypadku czasowników regularnych. Musimy więc nauczyć się ich na pamięć.

Nieregularność dotyczy również często używanych czasowników to be, to do oraz to have. Więcej informacji nt. ich form znajdziesz tutaj.

Pamiętaj, że tworząc zdania pytające oraz przeczące, nie musisz pamiętać formy czasownika nieregularnego, gdyż w takich zdaniach czas przeszły jest wyrażony za pomocą operatora did. Więcej tutaj.

Past Simple

Pytania w czasie Past Simple tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego did (czyli formy czasu przeszłego czasownika do), który stawiamy na początku zdania. Operator przyjmuje wszystkie funkcje gramatyczne. Oznacza to, że czas przeszły jest już wyrażony za pomocą czasownika posiłkowego, a zatem czasownik główny musi być w formie podstawowej. Formy did używa się we wszystkich osobach i liczbach:

• Did they go to the party?
• Did she call you?

Wyjątek stanowi czasownik to be, który do tworzenia pytań nie potrzebuje czasownika posiłkowego do. Pytania tworzymy poprzez inwersję, czyli przesunięcie czasownika to be w odpowiedniej formie na początek zdania:

• Was I too loud?
• Were you happy?

Past Continuous

Pytania w czasie Past Continuous tworzymy za pomocą inwersji, czyli przesuwamy czasownik to be w odpowiedniej formie na początek zdania:

• Were they eating?
• Was she leaving?

Past Simple

Zdania przeczące w czasie Past Simple tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego did (czyli formy czasu przeszłego czasownika do), za którym stawiamy słówko not, które oznacza negację. Czasownik posiłkowy w zdaniu przejmuje wszystkie funkcje gramatyczne. Oznacza to, że czas przeszły jest już wyrażony za pomocą czasownika posiłkowego, a zatem czasownik główny musi być w formie podstawowej. Formy did używa się we wszystkich osobach i liczbach:

• They did not go go to a party.
• She did not call you.

Bardzo często możemy spotkać się z formami skróconymi przeczenia didn't. Używane są one zamiennie z formami pełnymi, choć głównie w sytuacjach nieformalnych (w oficjalnych dokumentach preferowana jest forma długa).

Wyjątek stanowi czasownik to be, który w przeczeniu nie potrzebuje czasownika posiłkowego. Wystarczy umieścić słówko not za czasownikiem to be w odpowiedniej formie:

• I was not too loud.
• You weren't happy.

Past Continuous

Aby utworzyć zdanie przeczące w czasie Present Continuous, należy umieścić słówko not za czasownikiem to be w odpowiedniej formie:

• They were not eating.
• She was not leaving.

Również w czasie Present Continuous możemy użyć skróconej formy przeczenia wasn't i weren't.

Czasu Past Continuous używamy, kiedy chcemy podkreślić przebieg lub czas trwania czynności, która wydarzyła się w przeszłości. Czas Past Continuous składa się z operatora to be w odpowiedniej formie (czyli was/were) oraz czasownika głównego z końcówką -ing.

• It was raining.
• You were driving.

Czasu Past Continuous używamy w następujących sytuacjach:

Należy pamiętać, że czasu Past Continuous nie używamy z czasownikami stanu (np. mean, know, need, love, hate) oraz w przypadku wydarzeń i czynności, które odbywały się często lub regularnie. Np.:

• They played basketball every evening.
• It happened every time I are lunch.

Szczegółową listę sytuacji, w której nie można użyć czasu Past Continuous, a także więcej przykładów jego użycia znajdziesz tu.

Budowa czasu Present Perfect

Czas Present Perfect tworzymy za pomocą odmienionego czasownika posiłkowego have oraz past participle, czyli III formy czasownika głównego (w przypadku czasowników regularnych dodajemy końcówkę -ed, III formy czasowników nieregularnych należy nauczyć się na pamięć).

• I have already finished my coffee.

III formę czasowników nieregularnych znajdziesz tu.

Zastosowanie czasu Present Perfect

Czasu Present Perfect używamy, kiedy mówimy o wydarzeniach, które miały miejsce w przeszłości, ale mają związek z teraźniejszością.

Szczególnym przypadkiem użycia czasu Present Perfect jest mówienie o doświadczeniach życiowych. Z reguły nie podajemy wtedy, kiedy dokładnie coś się stało, ale często używamy charakterystycznych wyrażeń, takich jak ever, never, before, in my life, so far, up until now.

• I have never been to London.

Ponadto czasu Present Perfect używamy, kiedy mówimy o czynności, która niedawno się zakończyła. Charakterystycznym wyrażeniami są just i recently.

• What has just happened?

Czasu Present Perfect używamy również, by opowiedzieć o wydarzeniu z przeszłości, którego skutki są widoczne w teraźniejszości.

• Tom has broken his arm. (Tom ma rękę w gipsie, ręka nadal jest złamana).

Czasu Present Perfect używamy również z przyimkami for i since, mówiąc o czynnościach, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają do chwili obecnej.

• I have known him since 2015.

Inne charakterystyczne słowa, które łączą się z czasem Present Perfect, to yet, already, still.

Budowa czasu Past Perfect

Czas Past Perfect tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego had oraz III formy czasownika głównego (w przypadku czasowników regularnych dodajemy końcówkę -ed do formy podstawowej, czasowników nieregularnych należy nauczyć się na pamięć). Np.:

• write → had written
• sleep → had slept

Zastosowanie czasu Past Perfect

Czasu Past Perfect używamy, kiedy mówimy o sytuacjach lub czynnościach, które wydarzyły się przed określonym momentem w przeszłości. Zazwyczaj nie występuje w zdaniu samodzielnie, lecz z innym czasem przeszłym (najczęściej Past Simple), za pomocą którego określamy moment, w którym coś się wydarzyło (pomiędzy tą drugą, wcześniejszą czynnością a teraźniejszością):

• Matt suddenly realised that he had left his laptop on the train.
• Only then I realised that I had made a mistake in my calculations.

W powyższych przykładach użyto dwóch czasów przeszłych w celu odróżnienia, co wydarzyło się wcześniej. Matt mógł zdać sobie sprawę z tego, że zostawił laptop w pociągu, dopiero wtedy, kiedy to się wydarzyło. Tak samo jak możemy sobie zdać sprawę z tego, że zrobiliśmy błąd dopiero wtedy, kiedy go zrobimy. W obu powyższych przykładach sytuacja jest dosyć jasna.

W przypadku zdań, w których nie do końca wiadomo, co stało się wcześniej, a co później, pomagamy sobie słowami before, until lub after.

Podstawowa różnica między czasami Past Simple a Past Continuous polega na tym, że czasu Past Simple używamy, mówiąc o czynności, która wydarzyła się w przeszłości, natomiast czasu Past Continuous, mówiąc o czynności, która trwała przez jakiś czas.

Czasu Past Simple używamy:

Czasu Past Continuous używamy:

Jak ważne jest użycie odpowiedniego czasu przeszłego, pokazuje nam następujący przykład:

• What were you doing when the police arrived?

W pierwszej części zdania pytamy o czynność, która trwała (co robiłeś). Trwanie wyrażamy za pomocą czasu Past Continuous. Czynność ta została przerwana przez inną, która wydarzyła się nagle (kiedy policja przyjechała = przyjazd policji). Zatem do opisania tej drugiej czynności użyjemy czasu Past Simple.

Porównaj:

• Marek was studying for his test while Kamila was listening to music.

W tym przypadku mamy dwie czynności z przeszłości, które trwały jednocześnie w tym samym czasie i żadna nie przerwała drugiej.

W kolejnym przykładzie rownież mamy do czynienia z dwoma czynnościami z przeszłości:

• He walked to the bar and sat next to her.

Są to jednak wydarzenia, które miały miejsce jedno po drugim, dlatego musimy użyć czasu Past Simple. Zanim usiadł obok niej, musiał najpierw przyjść do baru.

O ile czynności opisywane za pomocą czasu Past Simple zostały zakończone, a do ich opisu często używamy charakterystycznych określeń czasu odnoszących się do przeszłości (yesterday, two days ago, last winter, itd.), o tyle zdarzenia opisywane za pomocą czasu Present Perfect nie zostały zakończone (czyli nadal trwają, chociaż rozpoczęły się przeszłości) lub pozostają w innym związku z teraźniejszością.

Pomocną wskazówką może być użycie charakterystycznych przysłówków: