Conditionals

Conditionals, czyli okresy (tryby) warunkowe, należą do jednych z bardziej zaawansowanych zagadnień angielskiej gramatyki. Służą do spekulowania na temat sytuacji, które mogłyby się wydarzyć, oraz warunków, jakie musiałyby zostać spełnione.

Pierwszy okres warunkowy (first conditional) służy do opisania sytuacji, które wydarzą się w przyszłości, o ile zostanie spełniony jakiś warunek. Więcej informacji na jego temat znajdziesz tu.

Drugi okres warunkowy (second conditional) służy do opisania sytuacji hipotetycznych, czyli takich, które raczej nie mają szansy się wydarzyć. Więcej informacji na jego temat znajdziesz tu.

Trzeci okres warunkowy (third conditional) służy do opisania sytuacji z przeszłości, które mogłby się wydarzyć, gdyby został spełniony jakiś warunek, ale tak się nie stało. Więcej informacji na jego temat znajdziesz tu.

Ponadto na stronie Wish, unless, if only, if not znajdziesz ćwiczenia utrwalające zasady użycia tych wyrazów w zdaniach warunkowych.

First conditional, czyli pierwszy okres (tryb) warunkowy, to rodzaj zdania warunkowego. Używamy go, mówiąc o sytuacjach, które wydarzą się w przyszłości, o ile zostanie spełniony jakiś warunek. First conditional tworzymy za pomocą czasu Present Simple w zdaniu podrzędnym (warunkowym) i czasu Future Simple w zdaniu głównym (który wyraża, co się stanie). Np.:

• If I have time, we will go out.
• If I see him, I will tell him.

Zdanie podrzędne (warunkowe) nie zawsze musi występować na początku. Najłatwiej rozpoznać je po spójniku if:

• Kuba will have a party on Friday if his parents go away.
• He will go to the university if he does well in his exams.

Second conditional

Drugi okres (tryb) warunkowy to rodzaj zdania warunkowego. Używamy go do opisania sytuacji hipotetycznych, które raczej nie mają szansy się wydarzyć w przyszłości. Tworzymy go za pomocą czasu Past Simple w zdaniu podrzędnym (z if) oraz czasownika modalnego would i bezokolicznika w zdaniu nadrzędnym (bez if, opisującego skutki warunku). Np.:

• If I won a lot of money, I would buy a car.
• I would go with you if I felt better.

W obu przykładach mamy do czynienia z małym prawdopodobieństwem, że coś się stanie. W pierwszym zdaniu – prawdopodobieństwo wygrania dużych pieniędzy jest małe, w drugim zdaniu – na podstawie faktów można założyć, że osoba nie będzie czuła się lepiej.

Drugiego okresu warunkowego używamy również do opisania sytuacji niemożliwych:

• If I were you, I would help them.

Nie możemy być kim innym, zatem musimy użyć drugiego okresu warunkowego. W powyższym zdaniu widzimy również, że zamiast was użyto formy were, która jest bardziej formalna. Spójrzmy na jeszcze jeden przykład:

• If she were taller a bit, she would be taller than me.

Third conditional

Trzeci okres (tryb) warunkowy, służy do zastanawiania się, co mogłoby się wydarzyć, gdyby został spełniony jakiś warunek (czyli do gdybania). Tworzymy go za pomocą czasu Past Perfect w zdaniu podrzędnym (z if, opisującego niespełniony warunek) oraz czasownika modalnego would have i past participle (czyli III formy) w zdaniu nadrzędnym (bez if, opisującego, co mogłoby się wydarzyć). Np.:

• He would have been on time, if he had left the house earlier.
• She would have become a teacher, if she had gone to university.

W obu przykładach mamy do czynienia z sytuacjami, które się nie wydarzyły. W pierwszym zdaniu – on nie przyszedł na czas, w drugim zdaniu – ona nie została nauczycielką, ponieważ nie zostały spełnione warunki ze zdania podrzędnego.

Z wyrażeniami wish, unless, if only oraz if not możemy spotkać się w zdaniach warunkowych. Mogą występować one samodzielnie lub wprowadzać warunek.

Wish i if only

Wish używamy, kiedy chcemy powiedzieć, że czegoś żałujemy lub pragniemy. Konstrukcja zdania jest podobna do II i III okresu warunkowego. Np.

• I wish I were taller. (warunek raczej niemożliwy do spełnienia → II okres warunkowy)
• She wishes you had told her, so she didn't have to go. (warunek, który mógł zostać spełniony w przeszłości, ale nie został → III okres warunkowy)

Zamiast wish możemy użyć konstrukcji if only oznaczającej gdyby tylko.

Możemy również spotkać się ze zdaniami, w których po wish lub if only znajduje się czasownik would. Takich konstrukcji używamy w sytuacji, kiedy chcemy coś skrytykować lub wyrazić swoje niezadowolenie:

• I wish they would leave us alone.
• If only you would stay quiet.

Unless i if not

Z wyrażeniami unless oraz if not spotykamy się w zdaniach wprowadzających warunek w I okresie warunkowym. Porównaj ich użycie w tym samym kontekście:

• Unless he gets to the hospital quickly, he will die.
• He will die, if he does not get to the hospital quickly.